8.01.2018 r. wykład Barbary Szymczyk doktorantki AJD w Częstochowie „Powróćmy jak za dawnych lat…” Historie przedwojennej Warszawy zamknięte w piosence Wykład, „Powróćmy jak za dawnych lat…” Historie przedwojennej Warszawy zamknięte w piosence , który 8 stycznia dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku –Tarnogórskiego Stowarzyszenia- UTW wygłosiła Barbara Szymczyk doktorantka AJD w Częstochowie bez wątpienia wpisuje się w tegoroczne obchody 100-lecia niepodległości państwa polskiego. Wykład, gawęda o przedwojennej kulturze, ilustrowany piosenkami kabaretowymi -„przebojami” kierowanymi do masowego odbiorcy pozwalał spojrzeć na historię Polski przez pryzmat mniej patetyczny. Otóż bowiem dwudziestolecie międzywojenne to okres bardzo trudny pod wieloma względami; odradzanie się państwa niepodległego wyznacza tworzenie nowej kultury w rodzącym się, czy też jednoczącym społeczeństwie wychowanym w trzech różnych rzeczywistościach rozbiorowych. Jednocześnie powszechna euforia towarzysząca odzyskaniu niepodległości znajduje odzwierciedlenie nie tylko w polityce ale także w kulturze: literaturze, sztuce, coraz bardziej zajmując się także odbiorcą z klasy średniej i proletariatu. I taka powszechna radość, zachłyśnięcie wolnością powodowały rozkwit teatrów, teatrzyków i kabaretów bawiących coraz bardziej masowego odbiorcę. Na tle wielu twórców kultury popularnej dwudziestolecia międzywojennego najbardziej ciekawym, zdaniem wykładowczyni, wydaje się twórczość Władysława Szlengla. Szlengel jest autorem ponad 70 różnych piosenek ( w tym około 40 tang) nagranych w latach 1935–1939. Wśród jego tekstów istotną część stanowiły polskie wersje przebojów zagranicznych i piosenek z filmów, ale tworzył także teksty stylizowane na miejski folklor. Najbardziej popularne współcześnie dla nas jego piosenki: Panna Andzia ma wychodne, Jadziem, panie Zielonka, Dziewczyna z Podwala, oddają klimat środowiska, w którym wyrastał; warszawski folklor z rejonu ulic Chłodnej, Ciepłej i Krochmalnej. Z ciekawostek dotyczących tego twórcy wykładowczyni przywołała pierwszy w Polsce proces o plagiat, który Szlengel wygrał, udowodniwszy przywłaszczenie swojego tekstu. Wykładowczyni Barbara Szymczyk, ukończyła studia magisterskie na kierunku filologia polska w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Obecnie kończy pracę doktorską na tej uczelni pod kierunkiem prof. Elżbiety Hurnik poświęconą właśnie poetyckiej twórczości Władysława Szlengla. Wykład Barbary Szymczyk o przedwojennym klimacie artystycznym Warszawy był okazją do refleksji w ogóle o polskiej kulturze, historii i nawet antropologii kultury. Okazuje się, że śledząc z pozoru błahe historie związane z choćby popularnymi piosenkami dotykamy spraw ważnych z perspektywy historii i niepodległości państwa polskiego. Tak w treści utworów, jak w kontekście kulturowym czy biografiach ich twórców kryje się bardzo wiele informacji o problemach odradzającego się państwa, problemach i radościach zwyczajnych Polaków. Wykład Barbary Szymczyk prowokuje do refleksji, jak sztuka przekazuje i utrwala pewne wartości i czy jesteśmy świadomymi odbiorcami tego przekazu. Może jak pisał Stanisław Brzozowski: „Życie zbiorowe jest zawsze głębsze, potężniejsze, szersze niż świadomość, która je ujmuje.”
Stanisława Szymczyk sekretarz Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW